Poerim

Poerim

De datum van het Joodse Poerimfeest is 14 Adar. Adar is de twaalfde maand van het joodse jaar. In 2025 is dit vrijdag 14 maart van onze kalender. Overal op de wereld werd in de synagogen het hele boek Esther gelezen. In dit boek komt de naam Haman 54 keer voor. Steeds als deze naam wordt gelezen wordt er heel veel lawaai gemaakt. Met bijvoorbeeld ratels. Er worden maskers gedragen en feestkleding gedragen. Er zijn feestelijke maaltijden. Een dag van blijdschap.
Voorafgaand aan deze feestelijke dag, een dag van verlossing, is de dag van de beoogde vernietiging van alle Joden. Deze dag, 13 Adar, werd door het lot – “pur”- bepaald (Esther 3 vs 7). Vandaar de naam Poerimfeest. 
 

Esther
Het Poerim feest is geen Bijbels feest. De Bijbelse feesten heeft God zelf ingesteld. Dit kunnen we lezen in o.a. het boek Leviticus. Het Poerimfeest heeft zijn oorsprong in het Bijbelboek Esther. Dit boek beschrijft de wonderlijke redding van het Joodse volk. Het volk werd in ballingschap, in Perzië, met uitroeiing bedreigd – de tweede holocaust bedreiging (eerste bedreiging was in Egypte). Maar God greep in en draaide alles om. De hater Haman (en zijn tien zonen) kwamen om aan de galg. De Jood Mordechaï en de Jodin Esther speelden de hoofdrol. Beiden werden door God ingeschakeld. Mordechai kende de beloften die God had gegeven aan Abraham, Isaac, Jacob en geloofde dat God de verlossing brengt. Hij confronteerde Esther met deze beloften (Esther 4 : 14). Hierna geoorzaamd zij. Esthers Hebreeuwse naam is Hadassah – mirteboom. Esther (haar Perzische naam) verborg haar identiteit. Ze droeg als het ware een masker. Daarom worden tijdens het Poerimfeest maskers gedragen. 
 

Amelek
Het verhaal illustreert de enorme haat tegen de Joden. Haman betekent in het Hebreeuws “lawaai”, “geschreeuw”. Vandaar het lawaai maken tijdens het Poerimfeest. Haman stamt af van Amelek. Amelek is de kleinzoon van Ezau. Ezau kon zich uiteindelijk met zijn broer Jacob verzoenen. Zijn kleinzoon Amelek bleef verbitterd. De Israëlieten werden uit Egypte bevrijd en begonnen aan de woestijnreis, op weg naar de berg Horeb. Hier zou God zelf zijn wet geven, de Thora. Amelek wilde dit voorkomen en viel het volk in de achterhoede aan. Dit illustreert de macht van de duisternis. Satan wil zelf voorkomen dat Israël een volk wordt van koninklijke priesters. Dat uit dit volk de Messias zou voortkomen De strijd van Amelek (de geestelijke strijd) herhaalt zich. Vlak voordat het volk Israël het beloofde land introk. Nog weer later (ongeveer 400 jaar later) weer strijd met Amelek. Koning Saul krijgt nadrukkelijk de opdracht om de koning van de Amelekieten, Agag, te doden. Saul deed dit niet en het koningschap wordt hem afgenomen. Hierna greep Samuël in (1 Samuël 15 vs 22). Haman was een afstammeling van Agag (Esther 3 vs 1). 

Altijd strijd
Het Joodse volk is de eeuwen door geconfronteerd met strijd - de strijd van “Amelek”. Het is een strijd die weer in alle hevigheid zichtbaar werd op 7 oktober 2023. En de strijd gaat door, tot op vandaag. Vele “Hamannen” bonden de strijd aan. Altijd werden zij geconfronteerd met zelfvernietiging. Altijd was er het ingrijpen van God. Op Zijn tijd, op verrassende wijzen. Het Joodse volk heeft altijd heel veel geleden. Ondanks dit lijden is er veerkracht, is er hoop, is er toekomst. De toekomst die God op zoveel plaatsen in de Bijbel aangeeft. Israël is Gods oogappel. Niet omdat dit volk perfect is en politiek en militair optreden op orde heeft. Maar wel omdat God dit volk heeft uitverkoren om tot een zegen te zijn voor alle volken.
 

Actueel
In onze dagen laait het antisemitisme enorm op. Joden verbergen vaak weer hun identiteit, zoals Esther dat eerst deed (Est. 2 vs 19). Het Poerimfeest brengt ons weer bij de trouw van God. Zijn Naam wordt in het boek Esther niet genoemd. Zijn machtige Hand is in dit verhaal echter duidelijk zichtbaar. Zo was het altijd en zal het altijd zijn. Het Poerimfeest is actueler dan ooit.
Laten we bidden om wijsheid voor de leiders van deze wereld, zodat zij niet de fout maken die Haman maakte. Laten we bidden voor de vrede van Jeruzalem. En dat is dan uiteindelijk ook de zegen voor alle volkeren die de toevlucht nemen tot de Koning der koningen. 

(dit artikel is geschreven o.a. naar aanleiding van een preek die te vinden is op youTube: “Purim met Jos van Westing – Sabbatsviering 15 maart 2025” gemeente Shamar. De preek begint bij 58 minuten).